بررسی تاثیر برنامه توانبخشی شنیداری طراحی شده مبتنی بر پردازش زمانی بر مهارت های شنیداری کاربران سالمند سمعک

سالمندی تاثیرات عملکردی محسوسی بر فرآیندهای پردازشی در حوزه شنوایی و البته گفتار میگذارد که کاهش توانایی درک گفتار بویژه در محیط های شلوغ، بارزترین جلوه ی آن محسوب میشود. یکی از تاثیرات سالمندی، کاهش همزمانی در فعالیت عصب است که بصورت مشکل در پردازش اطلاعات زمانی خود را نشان میدهد. مطالعات نشان داده است که آموزش های توانبخشی شنوایی محور میتواند تا حدودی نقایص وابسته به سن در پردازش زمانی در مغز را بازسازی نماید. با توجه به اینکه در برنامه های توانبخشی موجود برای سالمندان کم شنوا، به پردازش های زمانی پرداخته نشده است، لذا در این مطالعه در مرحله اول، برنامه توانبخشی شنوایی مبتنی بر پردازش زمانی، طراحی و ساخته شد و در مرحله دوم تاثیر آن بر مهارت های شنیداری کاربران سالمند سمعک مورد بررسی قرار گرفت.

• در مرحله اول مداخله مورد استفاده، طراحی و ساخته شد و در مرحله دوم، برنامه بصورت لوح فشرده در اختیار جامعه مورد مطالعه قرار گرفت. جامعه آماری شامل 18 نفر سالمند کم شنوای 60 تا 75 سال بود که میانگین آستانه های چهار فرکانس 5/0، 1، 2 و 4 کیلوهرتز آنها بین 40 الی 55 دسی بل HL در هر دو گوش و دارای سابقه استفاده از سمعک دوگوشی به مدت بیش از سه ماه بودند. سالمندان مذکور بصورت تصادفی به دو گروه 9 نفره توانبخشی و شاهد تقسیم شدند که مداخله توانبخشی برای مدت سه ماه برای گروه توانبخشی انجام گردید. پس از تکمیل جلسات توانبخشی، آزمون های مرکزی GIN ، DPT و QuickSIN در هر دو گروه تکرار شد و با نتایج قبل از توانبخشی مورد مقایسه قرار گرفت.

نتایج نشان داد که پس از انجام مداخله، میانگین امتیازات آزمون GIN در گروه توانبخشی 75/9 درصد افزایش و میانگین آستانه ها در گوش راست و چپ به ترتیب 11/4- و 67/3- میلی ثانیه کاهش یافت و این بهبودی نسبت به گروه شاهد از نظر آماری معنادار بود (P < 0.05). در آزمون DPT نتایج نشان داد که میانگین امتیازات در گروه توانبخشی هم در گوش راست و هم در گوش چپ به ترتیب 89/6 و 11/7 درصد، بعد از اجرای برنامه توانبخشی افزایش یافت ولی این افزایش از نظر آماری معنادار نبود (P > 0.05). در آزمون QuickSIN نیز میانگین SNR Loss در گروه توانبخشی بعد از اجرای برنامه توانبخشی 67/5- دسیبل بهبود یافت و این بهبودی از نظر آماری معنادار بدست آمد (P < 0.05).

بنابرین طبق نتایج بدست آمده مهارت کشف وقفه و ترتیب زمانی در سالمندان گروه توانبخشی بدنبال استفاده از برنامه توانبخشی بهبود یافته و منجر به درک بهتر کلمات در آزمون QuickSIN گردید. در حالیکه در گروه شاهد در هیچکدام از آزمون ها، بهبودی مشاهده نگردید که نشان دهنده اینست که بهبود نتایج، بدلیل استفاده از سمعک نبوده بلکه ناشی از مداخله و برنامه توانبخشی میباشد، نتایج این مطالعه بر ضرورت توسعه برنامه های توانبخشی برای گروه های مختلف سالمندان که البته نیازهای مختلفی هم دارند تاکید میکند.